Bu sefer normal seyahat yazılarımın dışında, şehirlere hatta ülkelere farklı anlamlar katan insanlardan bahsetmek istiyorum. Çok özel bir yazardan yani Prag için Franz Kafka‘ dan bahsetmezsek olmaz. Şehirde sadece 2-3 tane bilinen eserleri varken, şimdilerde Prag’ ın her yerine yayılmış ve turistik olarak sergilenen yapılarla dolu. Biraz Prag, biraz Franz Kafka‘ dan bahsetsek de aslında ikisi de birbirine geçmiş bir bütün oluşturuyor.
1883 – 1924 yılları arasında yaşayan Franz Kafka, Prag‘ lı bir yahudidir. Hal böle olunca Almanlar tarafından sevilmeyen bir adam haline geliyor. Almanca konuştuğu için de Çek ler tarafından kabul görmüyor. Yaşadığı kentte tutsak kalmış birisi kendisi. Belki alttaki sözü bunu daha iyi anlatıyor olabilir.
Olabildİğİnce yalnız kalmalıyım. Hayatta başardığım ne varsa, yalnızlığımın karşılığıdır.
Kafka’ nın 2 erkek kardeşi ufak yaşlarda hayatını kaybediyor. Kız kardeşleri Valli, Ottilie ve Gabriele ise Nazi kamplarında kayboluyor. Kafka 6 kardeşin en büyüğü olarak dünyaya geliyor. Yaşadığı hayat boyunca hiç tanınmayan bir adam Franz Kafka. Onu tanınmasını ve eserlerinin okunmasını sağlayan kişi ise Max Brod’ dur. Max Brod aynı Kafka gibi yahudi kökenlidir ve yazarlık, gazetecilik yapmaktadır. Kafka’ nın en yakın arkadaşı olarak bilinir.
Franz Kafka arkadaşına vasiyeti olarak kitaplarını ve karalama kağıtlarıyla birlikte mektuplarını yakmasını söylüyor. Fakat Max Brod bu vasiyetini yerine getirmeyerek Kafka’ yı edebiyat dünyasına kazandırmış oluyor. Yani verdiği sözü tutmuyor.
Prag Franz Kafka için çok önemli bir şehir. Hayatının merkezini oluşturan bu şehir ve çevresi hayatı boyunca içinde yaşadığı bölgeyi oluşturuyor. Sadece hastalığı döneminde tedavi olmak için çıktığı Viyana ve bir kaç sefer Almanya seyahati bulunuyor. Kafka’ yı yazarken aklıma Ludvig van Beethoven geliyor. Aynı Beethoven gibi kendisi de Prag yaşamı boyunca 20 ye yakın ev değiştirmiş. Prag’ ın meydanı Kafka için farklı değerler taşıyor aslında. Ne kadar bohem ve kasvetli olsa da her uzaklaştığında özlem duyduğu meydanda alıyor soluğu. Okuduğu lise ve üniversite, nişanlandığı bina ve ufak kız kardeşinin toplama kampından önceki son resmi bu meydanda çekiliyor. Kafka’ nın babasının dükkanı, diğer yazarlar ve Max Brod ile buluştuğu yer hep bu meydanda yer alıyor. Yürürken onun bastığı yerlerden geçmek okurları için ayrı bir keyif olsa gerek. Özellikle de kar altında Prag’ ı ziyaret ederseniz size bambaşka yüzünü gösterecektir.
Hayatı boyunca Franz Kafka’ yı terk etmeyen düşünceler olmuştur. Bunun en başınca ürkek ve korku dolu oluşunun faktörü olan babası yatmaktadır. İri yarı ve otoriter babası Hermann, Franz Kafka’ nın onun yanında çalıştığı dönemlerde bile kabusu gibiydi. Otorite fobisi özellikle babasının yanında çalıştığı dönemde başlamıştı. En popüler kitaplarında birinde kendisini Böcek olarak tanımlıyordu. Bu babasının ona olan yaklaşımından başka bir şey değildi çünkü. Kitabın adı : Dönüşüm
Franz Kafka şuan bildiğimiz Old Town ve Yahudi Mahallesi’ nde ağırlıklı olarak vakit geçiriyordu. Gelir düzeyleri arttıkça da daha yeni evleri tercih ediyorlardı. Sürekli taşınsalar da Old Town dışına pek çıkmıyorlardı. Eğitimine Alman okullarında başladı. İlk ve ortayı bitirdikten sonra üniversite için Kimya fakültesine kayıt yaptırdı. Sonrasında kararını değiştirip edebiyat ve sanat fakültesine geçti ve son olarak annesinin ve babasının isteği üzeri Hukuk fakültesine başladı. Bitirdiğinde ise gene merkezde bulunan bir binada sigorta işine başladı.
Çek Cumhuriyeti’ ne gelip de Franz Kafka‘ nın müzesine gitmemek olmaz. Kafka’ nın izinden eğer Prag’ a geldiyseniz, Franz Kafkan’ nın kitapları, arkadaşları, ailesi, kadınları ve daha fazlası bir müzede toplanmıştır. Bu müze ve sergi ilk olarak 1999 yılında İspanya’ da sonrasında ise New York ta kurulmuş. 2005 yılından itibaren ise Prag’ ta bulunuyor.
Franz Kafka ve Kadınları – Kimdir Hayatı ?
Franz Kafka’ nın kadınlarından bahsedecek olursak, ilk olarak sıralamayı Felice alır. Hayatına giren 3 önemli kadından biridir. Barışıp ayrıldığı aşklarından birisi. 5 yıl birlikte oluyorlar. Felice’ye Mektuplar adında bir kitap yazılmış. 2 kez nişanlanıp ayrılıyorlar. Aralarındaki mesafe sadece tren ile binilip gidilecek kadarmış. Fakat mektuplaşma trafiği hiç bitmemiş.
İkinci sıralamayı alan kişi JULIE olur. Kendisi ile hastanede tanışıyorlar. Bu sefer evlenmeye ramak kala Kafka rahatsızlığından dolayı nişanını erteler. Yaşayacakları evi dahi tutmuşken evlilikten vazgeçer.
Üçüncü sırada ise MILENA vardır. Kitaplarını çevirmesi için tanıştığı Milena evlidir. Üstelik 20 li yaşlarındadır. Yıllarca çok az birbirlerini gören sevgililer ilişkilerini devam ettirdiler. Tabi Kafka’ nın mektuplaşmaları ile. Hatta bu mektuplaşmalar sevgiliye söylenmiş en güzel sözler olarak ta tarihe geçmiş. Evli bir kadın ile nişanlı bir adamın ilişkileri belli bir süre devam ediyor. Hayatı boyunca sevdiği tek kadın olduğu söyleniyor.
Dördüncü ve son sırada ise DORA dır. Dora ile tanışması hayatının son dönemine denk geliyor. Zeki ve akıllı bir kadın olan Dora ile bir ev tutup birlikte yaşamaya başlıyor. Yoksulluk ve daha fazlası olan 2. dünya savaşı gibi dertleri varken evliliği düşünemiyor bile.
Ağustos ayında başlayan kanlı öksürükleri sıklaşmaya devam ediyor. Franz Kafka 7 yıl sonra Viyana’ da ölüyor.
1924 yılında 41 yaşında Prag Yahudi Mezarlığı‘ na tekrar getirilerek toprağa veriliyor. Ne kadar Prag’ tan çekip gitmek istese de babası ile ilişkileri ne kadar kötü gitse de tekrar doğduğu şehre geri getiriliyor. Tabi bu sefer gelişi farklı sebeplerden oluyor.
Özellikle yahudi oluşu ve azınlık kalması onu her zaman bu şehirde misafir hissettirmiştir. Dar sokaklarda dolaşması ve kaçmak istemesi sürekli onu köşeye sıkıştırmış ve bunalımdan yaratıcı edebi eserler çıkartmış. Belki bu yazıyı okuduktan sonra Prag seyahatinizi tamamlarken gezdiğiniz sokaklar sizlere farklı anlamlar katabilir.
1917 Ağustos ayında başlayan kanlı öksürükleri sıklaşmaya devam ediyor. Franz Kafka 7 yıl sonra Viyana’ da ölüyor.
1924 yılında 41 yaşında Prag Yahudi Mezarlığı‘ na tekrar getirilerek toprağa veriliyor. Ne kadar Prag’ tan çekip gitmek istese de babası ile ilişkileri ne kadar kötü gitse de tekrar doğduğu şehre geri getiriliyor. Tabi bu sefer gelişi farklı sebeplerden oluyor.
Özellikle yahudi oluşu ve azınlık kalması onu her zaman bu şehirde misafir hissettirmiştir. Dar sokaklarda dolaşması ve kaçmak istemesi sürekli onu köşeye sıkıştırmış ve bunalımdan yaratıcı edebi eserler çıkartmış. Belki bu yazıyı okuduktan sonra Prag seyahatinizi tamamlarken gezdiğiniz sokaklar sizlere farklı anlamlar katabilir.
Franz Kafka’ nın Unutulmaz Sözlerinden;
- Umut olmasına var, sınırsız denecek kadar umut var, ama bizim için değil.
- Bizler çoğunlukla iyi olduğumuz zaman susarız.
- Seninle dünya arasındaki bir kavgada dünya üzerine bahse gir.
- Tanrı bize fındıkları verir ama kabuklarını kırmaz.
- Bir kitap, içimizdeki donmuş denize inen balta gibidir.
- Huzur mu istiyorsun? Az eşya, az insan.
- Sonbaharda bir yol gibi: Temiz pak süpürüyorsun, sonra yol bir kez daha kurumuş yapraklarla örtülüyor.
- Üzüntü demek gece gündüz, uykuda olsun, uyanık olsun, bedenine saplanmış bir oku taşımak demek. Çekilir şey değil bu.
- Kendini insanlığa bakarak sına. Şüphe edeni şüpheye, inananı inanca götürür bu.
Prag merkezden Franz Kafka Kafe ye ulaşım sağlayabilirsiniz. Özellikle merkezde konaklıyorsanız yürüyerek ulaşabilirsiniz. Karl köprüsünü hemen geçtiğinizde sağa dönmeniz yeterlidir.